Wie had ooit durven voorspellen dat Einstürzende Neubauten - één van de meest avant-gardistische bands in de geschiedenis - 44 jaar na hun oprichting in de hitparade zou staan met een nieuwe plaat? Toch is het precies dat wat het Berlijnse gezelschap overkomt met Rampen. Zanger Blixa Bargeld (65) ziet er vooral de humor van in. “Verveling is onze grootste vijand.”
Tekst: Bart Steenhaut
“Ha, Antwerpen!”, zegt Bargeld wanneer hij vraagt waar we vandaan komen. “Ik herinner me dat een Antwerps ontwerperskoppel me ooit heeft gevraagd of ze hun bedrijf Blixa mochten noemen,” steekt de zanger van wal. Hij heeft het over AF Vandevorst, het inmiddels opgedoekte modemerk van An Vandevorst en Filip Arickx, op wie de muziek van Einstürzende Neubauten een belangrijke invloed heeft gehad. Bargeld is zichtbaar vrolijk en daar heeft hij alle reden toe. De zanger heeft een uurtje voor ons gesprek vernomen dat Rampen de Duitse album-Top 5 is binnengekomen, en daar in het gezelschap vertoeft van supersterren als Beyoncé en Olivia Rodrigo. “En dat door altijd koppig onze eigen zin te blijven doen.”
Rampen - een dubbelalbum in een fluorescerend gele hoes - belicht zowat alle verschillende facetten van Einstürzende Neubauten, tegelijk blijft de band zichzelf vernieuwen. “We hebben ons nooit in een hokje laten duwen, maar in deze fase van onze carrière vond ik dat we het recht hadden om zélf een genre te worden. Daarom heeft deze plaat ook een ondertitel: Alien Pop Music. We maken popmuziek voor minderheden, outsiders en buitenaardse wezens. Maar niet voor de grote massa. We bezetten het niemandsland tussen avant-garde en entertainment.”
EINSTÜRZENDE NEUBAUTEN
DO 12 SEPTEMBER - UITVERKOCHT
DI 29 OKTOBER - 20:00
vvk € 49/47 - koop tickets
TEHO TEARDO & BLIXA BARGELD
ZO 8 DECEMBER - 20:00
vvk € 33/31 - koop tickets
IMPROVISATIE
Met de jaren is de agressie uit de beginjaren wel wat weggeëbd: de tijd dat de band met betonmolens en staalplaten chaos en herrie op het podium creëerde, ligt al geruime tijd achter ons. Maar leid daar niet uit af dat het Berlijnse collectief belegen en bezadigd is geworden. Bargeld en zijn vrienden schuwen nog steeds het avontuur niet. Zo is de nieuwe plaat is ontstaan uit de live improvisaties waarmee Einstürzende Neubauten elk concert van de vorige Alles In Allem-tournee afsloot.
“Die improvisaties - wij noemen ze ‘Rampen’ - werden elke avond opgenomen, en vormden de basis voor de 16 songs. In de studio werkten we zoals bands dat in de jaren 60 al deden: we speelden de nummers net zo vaak live tot ze in de juiste plooi vielen. Het is een zoektocht, maar meestal voelen we instinctief aan wanneer de composities hun definitieve vorm gevonden hebben. Ik had in mijn computer ook honderden stukjes tekst zitten waarop ik verder kon freewheelen tot er echte teksten ontstonden. Al hoef je niet naar diepere betekenissen te graven. Ik schrijf meer om een gevoel op te wekken, dan dat ik een boodschap wil overbrengen.”
“Het klopt overigens wél dat we iets minder improviseren dan vroeger. Toen we nog maar net bestonden, jamden we meer tijdens concerten en was er meer plaats voor toevalligheden en ingevingen van het moment. Deels uit noodzaak: we hadden gewoon niet genoeg songmateriaal om een heel optreden mee te vullen. Intussen hebben we 15 platen om uit te kiezen. Daardoor zijn de optredens consistenter geworden.”
THE YELLOW ALBUM
Je hoeft niet over een rijke verbeelding te beschikken om een parallel te trekken tussen Rampen en de Dubbele Witte van The Beatles, een band die Bargeld zelf als een belangrijke invloed beschouwt. “Tijdens de opnamen kwamen we tot de vaststelling dat we een plaat aan het maken waren die qua opzet vergelijkbaar was met wat zij in 1968 deden: een dubbelaar maken met uiteenlopende nummers die samen toch een geheel vormen. Als knipoog hebben we het artwork van hun classic gekopieerd. Ik heb zelfs even overwogen om onze plaat The Yellow Album te noemen, maar dat idee heeft het uiteindelijk niet gehaald.”
Eén nummer waarmee hij wél iets wil meegeven over de huidige tijdsgeest, is Everything Will Be Fine. “Ik schreef de tekst op de dag dat er in Duitsland verkiezingen waren en veel mensen op de radicaal-rechtse AfD-partij hadden gestemd. Natuurlijk lig ik daar van wakker. Ik ben getrouwd met een Chinese en ik heb een zoon die trans is. In ons gezin zou een uiterst rechts beleid dus tastbare gevolgen kunnen hebben. Maakt dat me bang? Ja. Verdrietig? Dat ook. We moeten gewoon nadenken over wat we zullen doen, mocht het probleem zich stellen. Maar eerlijk gezegd had ik nooit gedacht dat ik me daar nog zorgen over zou moeten maken.”