Ani DiFranco (54) is al drie decennia niet alleen muzikant, maar ook volbloed activist en feminist. In haar songs koppelt ze het persoonlijke aan het politieke. Waar blijft ze de kracht vandaan halen om telkens weer op de barricaden te gaan staan? We vroegen het haar aan de vooravond van haar langverwachte concert in De Roma op 12 juni. 

Tekst: Floor Deckx

“Ik zie die song als een tirade.” We zijn nog geen drie minuten ver in het interview wanneer Ani DiFranco zonder het te beseffen de kern van haar oeuvre samenvat. Haar songs zijn tirades. Tegen het kapitalisme, het patriarchaat, de ongelijkheid in de wereld. We praten over New Bible, de song op haar recente plaat waarin ze oppert dat we een nieuwe bijbel nodig hebben, eentje die slechts twee woorden telt: mother earth. Moeder aarde. 

“De mensheid heeft zichzelf losgekoppeld van de natuur, en dat maakt ons ziek. We individualiseren ons onvermogen om te slapen, te ademen, te functioneren, maar in feite zijn dat collectieve ziekten. We zoeken afleiding op de schermen van onze smartphones, maar die maken ons alleen maar zieker. Ik ben ervan overtuigd dat de sociale media een grote invloed gehad hebben op de huidige politieke situatie in mijn land (de Verenigde Staten, red.). Dit is een politiek dieptepunt en we zijn nooit great geweest, zoals the Cheeto beweert - ik weiger hem (president Trump, red.) bij zijn echte naam te noemen.”

Controverse

“Mijn opdracht als muzikant is niet vechten tégen iets. Ik probeer niemand te overtuigen van zijn ongelijk, want daarmee plaats ik mezelf in een machteloze positie. Met het vingertje naar boven wijzen heeft weinig zin, want die Goliath daarboven is veel machtiger dan ik en hij luistert toch niet. Meer nog, hij weet niet eens van mijn bestaan af.”

“Eerder gebruik ik mijn podium om de mensen rond me op te tillen, om iedereen die goed werk doet in de wereld, te bevestigen in die missie. Ik hoop dat wie naar mijn shows komt, geïnspireerd naar huis gaat. Ik denk niet dat je aan de rechterkant van het politieke spectrum kunt staan en van mijn muziek kunt genieten.”

Het brengt ons bij de status van de protestsong vandaag. Is die dood, zoals wel eens beweerd wordt? “Protestsongs zijn alleszins niet meer zo fashionable als in de seventies, toen ze steun kregen van de muziekindustrie. Vandaag voel je angst bij veel artiesten. Ze blijven weg van mogelijke controverse, uit angst om fans te verliezen of minder platen te verkopen. Dat is jammer, want hoe krachtig zou het zijn wanneer iemand als Taylor Swift een politieke boodschap zou brengen? Ik zie te weinig artiesten van het kaliber dat bereid is om iets te verliezen, om iets op te offeren.”

Ani DiFranco
DO 12 JUNI - 20:00
STAAND - TICKETS

Feministische golf

Daar heeft ze zelf ervaring mee. Tien jaar geleden werd ze gecanceld, toen bekend werd dat ze een driedaagse workshop zou organiseren op een voormalige slavenplantage in Louisiana. Ze annuleerde de workshop en bood haar excuses aan, maar toen was het kwaad al geschied. Ze kreeg de wind van voren, nota bene van de progressieve gemeenschap waartoe ze zelf behoort. “Ik ben er letterlijk ziek van geworden en het heeft me voorzichtiger gemaakt. Je vroeg me daarnet naar mijn visie op de vierde feministische golf. Welnu, ik spreek me daar niet graag publiekelijk over uit. Ik laat de actie nu over aan de volgende generatie. Ze hebben mijn zegen en als ze nood hebben aan mijn visie, deel ik die graag. Maar die nood lijkt er niet te zijn.”

“Er is zoveel onverdraagzaamheid daarbuiten, ironisch genoeg zelfs bij de mensen die vechten tegen die onverdraagzaamheid. Daarom is mijn advies aan de jonge generatie artiesten en activisten: expect trouble. Je zult tegenwerking krijgen, maar laat die niet in je lijf toe. Je hoeft geen martelaar te zijn. Trek je prachtige zelfgemaakte harnas aan en bescherm jezelf tegen de haatreacties. En vergeet niet om te rusten, want dat heb ik zelf te weinig gedaan in de loop der jaren. Af en toe mag je dat harnas uittrekken, in het gras gaan liggen, de wind op je huid voelen en niets anders doen dan ademen.”