Baron von Münchhausen doet de bliksem inslaan

Hij lacht wat afgemeten maar gemeend als we hem aan het eind van ons gesprek zeggen dat hij het terrein naar een nieuw leven voor de Roma best flink geakkerd heeft gedurende de acht maanden van zijn initiatief ‘cinéma Roma urbaan centrum’, eind 1999, voorjaar 2000.

Geert Gielis was een man met een plan, in die dagen. ‘Ik speelde boven mijn gewicht’ grapt hij. ‘Wat haalde ik me ook in mijn hoofd, nauwelijks 24 jaar oud en met anderhalve job aan werkervaring in de sector’? Wij denken samen met hem terug aan die intense periode waarin hij als nieuwbakken sociaal-cultureel werker de wat megalomane droom begint te koesteren om de Roma te heropenen. Het is de zomer van 1997. De bliksem sloeg bij hem in toen hij de zaal bezocht met de vrienden Johan Petit en Bart Van Nuffelen van Martha!Tentatief. Zij waren op zoek naar een tot de verbeelding sprekende locatie voor hun productie de Baron von Münchhausen. Pieter Embrechts zou de hoofdrol spelen. Op de met puin gevulde parterre nam Embrechts een stok en iets dat op een hoofddeksel leek, dook in zijn rol en liet zijn fantasie de vrije loop. Een schicht, een donderslag en voor Geert stond het vast: ik maak er een missie van om dit icoon te heropenen. Hij verzamelde mededromers rond zich, bouwde aan een projectdossier als een work in progress, deed flink wat cijferwerk, klopte op stedelijke subsidiedeuren en communiceerde actief met de eigenaar van de Roma, Maurice De Busser, bvba Mondial. De meeste eieren legde Gielis in de korf van De Gouden Kans, een initiatief van Humo en KBC Bank & Verzekeringen waar een potje van 1 miljoen frank in het verschiet gesteld werd voor ‘een maatschappelijk relevant project’ van een jongere tussen 15 en 25 jaar. Jan Hoet zat de jury voor. Gesneden koek, zo leek het wel. De VZW Urbaan Centrum zag het levenslicht. Het neerleggen van de statuten vrat alvast de schaarse middelen op. Ondertussen hengelden de initiatiefnemers naar een contact met het kabinet van Vlaams minister voor cultuur Bert Anciaux en kregen ze een afspraak met de Antwerpse schepen voor sociale zaken Marc Wellens.

Drie ontgoochelingen verder

Een eerste dreun: hun projectdossier strandde eervol in de shortlist van 22 projecten. Geen Gouden Kans dus. Het gesprek met schepen Wellens klonk aanvankelijk hoopvol. Wellens had in die dagen zeggenschap over én centen – het Sociaal Impuls Fonds – én een bestuurlijk vehikel, vzw CISO. En bovenal begreep hij dat er in Borgerhout plaats was voor een belangrijke maatschappelijke investering. Het soort beleidskeuzes waarvoor men in die tijd Wellens mocht aanspreken. Geert en de zijnen droegen een heuse blauwdruk en plan d’action onder de arm. Een beheersstructuur, een gefaseerde renovatie gespreid over jaren, een financieel verhaal en een werking met creatieve cellen waarin een rist (boven)lokale spelers artistiek moois konden creëren.

Ondertussen hadden de initiatiefnemers geïnvesteerd in een minidocumentaire waarin enkele sleutelfiguren uit het roemrijke cinemaverleden van de zaal zouden geïnterviewd worden. Een ouvreuse, de laatste projectionist, de onvermijdelijke Robbe De Hert,…
Dit project liep helaas af met een sisser. Een tweede dreun.

Finaal kwam de derde dreun: Marc Wellens ‘sprong’ uiteindelijk niet. Een gesprek met de eigenaar deed hem definitief afhaken. Geert had in zijn contacten met de eigenaar gepraat over een concessie van 9 jaren, maar dat perspectief was verder weg dan ooit. Ondertussen daagde het hem ook dat grote spelers ambities hadden die zijn verhaal ver overstegen, misschien wel doorkruisten. Hij had actief aan een kar getrokken met medestanders die misschien wel een eigen agenda hadden. Zo zat het Toneelhuis mee aan de tafel met een onuitgesproken droom van een tweede plateau, een plek voor hun decoratelier en administratieve ruimte. Tegelijk gingen de geruchten dat Studio 100 ook interesse betoonde.

De handdoek wordt gegooid

De vzw Urbaan Centrum smeedt nog wat plannen voor enkele achterhoede gevechten. Een symbolische bezetting, een petitie, een driedaags minifestival, maar het vat is af. Ze gooien de handdoek.
Keerde zijn relatieve onervarenheid zich tegen hem? Was de tijd nog niet rijp?
Wat er ook van zij, eind april 2000 begroeven Geert en zijn metgezellen hun droom.
Hun mooie ode aan een nieuwe toekomst voor de Roma zou – nog even – dode letter blijven.

Cinéma Roma
Getuige van bladgoud jeugdsentiment.
Cinémaverleden van een metropool.
De geest van duizenden bezoekers
bij film, concert en feest is uit de fles.
Roma wordt opnieuw een cultuurtempel
met een brede ingang voor veel volk.
Een gooi naar een nieuw millennium.
Urbaan centrum met verBEELDing.
Borgerhout herademt.
Antwerpen, 17 oktober 1999

Epiloog bij een verloren droom

Succes kent vele vaders, mislukking hooguit een verre oom. Tijdens de eerste opruimweekends, eind januari 2003, zal Geert mee aan het front staan. Sans rancune. Stof vretend om dat wat een tijd lang zijn intense droom was mee te realiseren. Van een fijne – niet eens zo verre – oom gesproken!

En Marc Wellens? Hij zal als deputé voor sociale zaken in het Antwerpse provinciebestuur een rol blijven spelen bij de wedergeboorte van De Roma, om vervolgens zijn pensioendagen mede in te vullen met een plaats in de raad van bestuur van ….. vzw De Roma. Tot aan zijn overlijden, juni 2022, bleef hij een groot hart hebben voor De Roma.